Kom jij ´s avonds veilig thuis?
Enkele weken geleden kregen we een gasdetectie toestel in handen. Het toestel was uitgerust met verschillende sensoren maar van de zuurstofsensor was geen sprake. Voor ons geen veilig gevoel!
In het blog van enkele weken geleden kon je lezen dat de omgevingslucht uit 20,9 vol % zuurstof bestaat, 79 vol % stikstof en 1,1 vol % restgassen.
Maar wat gebeurt er als de zuurstof verdrongen wordt? Wat gebeurt er als die 20,9 vol % zuurstof daalt? En wanneer wordt het een probleem voor jou?
| Zuurstofconcentratie | Symptomen Zuurstoftekort |
| 20,9 vol % | Zuurstofconcentratie in schone lucht |
| 11-14 vol % | Vermindering fysische en intellectuele prestatie zonder dat je het merkt |
| 8-11 vol % | Zonder waarschuwing kan je bewusteloos vallen |
| 6 – 8 vol % | Bewusteloos binnen paar minuten, reanimatie mogelijk indien dit direct gebeurt |
| < 6 vol % | Direct bewusteloos |
Het veld ingaan zonder zuurstofsensor is vragen om problemen. Ook al ben jij er zeker van dat er voldoende zuurstof aanwezig is, speel toch maar op veilig!
Verstikkingsgevaar 
Een gasdetectie toestel is in de eerste plaats een persoonlijk beschermingstoestel. Meestal wordt er een laag alarm van 19 of 19,5 vol% zuurstof ingesteld. Wordt de zuurstof verdrongen dan is er kans op verstikkingsgevaar.
Ook kan je een hoog alarm instellen op de zuurstofsensor. Meestal wordt hiervoor 23 vol % gekozen. Een verhoging van het zuurstofgehalte kan de kans op verbranding verhogen en chemische reacties versnellen.
Vaak kunnen er ook brandbare gassen aanwezig zijn. Deze kan je detecteren met een LEL-sensor. In het artikel over het juiste gebruik van de Katalytische LEL-sensor kon je lezen dat er altijd voldoende zuurstof (>14 vol %) aanwezig moet zijn om een betrouwbaar meetresultaat te krijgen.
Een gasdetectie toestel uitgerust met een LEL-sensor maar zonder O2-sensor?! Probeer het te vermijden voor jouw eigen veiligheid!
Een zuivere lucht kalibratie: DOEN!
De meeste zuurstofsensoren vragen om een zuivere lucht kalibratie bij opstart. Deze kan je (meestal) bevestigen of annuleren. Maar wat is een zuivere lucht kalibratie nu precies?
Bij het uitvoeren van een zuivere lucht kalibratie worden sensoren op 0 gesteld. De zuurstofsensor wordt terug ingesteld op 20,9 vol %. Is er op dat moment geen 20,9 vol % zuurstof aanwezig, maar meer of minder, dan maak je een fout. Alle volgende metingen worden onbetrouwbaar!
Bij het uitvoeren van een zuivere lucht kalibratie mag je nooit uitademen in het toestel. Je ademt ongeveer 17-18 vol % O2 uit. Het toestel verwacht 20,9 vol %. Adem je uit in het toestel dan zeg je tegen het toestel dat de aanwezige 17-18 vol % eigenlijk 20,9 vol % is. 
Kijk altijd naar het toestel als je een zuivere lucht kalibratie uitvoert maar hou het toestel wel voldoende ver van de ademzone verwijdert.
Zet het toestel dus altijd op in zuivere lucht om fouten te vermijden! Daal ook nooit een besloten ruimte af terwijl je het toestel opzet. Er zijn gasdetectie toestellen die een Auto Zero of een automatische zuivere lucht kalibratie uitvoeren bij opstart. Je hoeft deze nulstelling niet te bevestigen. Weet je niet hoe jouw toestel werkt, volg dan eerst een training voor je het veld ingaat!
Bij deze toch weer een bevestiging dat er nog werk aan de winkel is. Er wordt snel onderschat wat de gevaren van te weinig zuurstof inhoudt. En dat je niet op je “gevoel” of “ik zal het wel gewaar worden” mag voort gaan. Meestal als je het gewaar wordt ben je al te laat. Velen onderkennen dan ook het gevaar en hebben niet door dat zuurstof ook wel eens kan verdrongen worden door iets anders, zeker in krappe beschutte plaatsen met weinig tot geen wind.
grtss, Chris Jansen
Klopt helemaal, Chris. Voor velen is die zuurstofsensor standaard geworden. Tijdens de halfjaarlijkse kalibratie bij een klant vorige week kregen we zuurstofsensoren in handen waarbij de waarde op 20,3 vol % stond. Niemand was zich bewust van het feit dat dat een teken aan de wand kon zijn van ´iets´?! Volgens de operatoren stond die zuurstofsensor zelden op 20,9 vol %. Er werd gewoon in het veld gegaan… met een O2 op 20,3 vol %.
Maar toch wel belangrijk om bewust te zijn dat er een verschil is van: een daling in je zuurstofpercentage door een gas dat de O2 verdringt… OF een sensor die fluctueert en waarbij een zuivere lucht kalibratie de oplossing kan zijn.