Kalibratiekit
In ons vorig blog hadden we het over de gevaren van werken in een septische put (of beerput) en hoe je deze gassen kan detecteren. Wist je dat er elk jaar (dodelijke) ongevallen gebeuren door “niet” detecteren? Heb je dit artikel gemist? Lees het dan nu! Klik hier.
In het artikel van deze week hebben we een antwoord op dé meest gestelde vraag tijdens onze LIVE trainingen. Waarmee moeten we onze LEL-sensor nu best kalibreren? En vooral, wat is het verschil tussen kalibreren met methaan of pentaan?
LEL-sensoren en brandbare gassen
LEL-sensoren detecteren brandbare gassen (of explosiegevaar) en zijn niet specifiek. Een LEL-sensor geeft een uitlezing in % LEL. Wist je dat een LEL-sensor jou niet vertelt om welk brandbaar gas het gaat?
Voor de meesten is dat ook niet relevant. Of er is brandbaar gas aanwezig, of niet. Bij detectie van bijvoorbeeld 10% LEL verlaat je de omgeving of ruimte waarin jij je bevindt. Of dat nu detectie van methaan is, waterstof, propaan, ethyleen of benzinedampen. Jouw reactie blijft dezelfde: ga naar een veilige omgeving waar (liefst) geen brandbaar gas aanwezig is!
Waarom 90% van onze klanten kalibreert met methaan
Het meest gekende brandbaar gas is methaan of aardgas. Aardgas bestaat uit ca. 75% methaan. Om deze reden worden LEL-sensoren standaard gekalibreerd met methaan. Ook tijdens brandweerinterventies wordt meestal methaan of aardgas gedetecteerd. Het standaard kalibratiegas is daarom ook methaan.
Maar wat gebeurt er nu wanneer er een andere gas aanwezig is dan methaan?
De LEL-sensor blijft detecteren (of reageren) op het aanwezige gas. De waarde die de LEL-sensor uitleest is echter niet correct.
Als je een LEL-sensor kalibreert met methaan en het meetgas is methaan, dan is jouw uitlezing van 10% LEL correct.
Als je een (katalytische) LEL-sensor kalibreert met methaan en het meetgas is pentaan, dan is jouw uitlezing NIET correct. Je meet 2x minder dan er in werkelijkheid aanwezig is. De correctiefactor voor pentaan is 2. Meer over correctiefactoren lees je later.
Bij een uitlezing van 10% LEL is er dus in werkelijkheid al 20% LEL aanwezig. Bij een uitlezing van 40% LEL is er in werkelijkheid al 80% LEL aanwezig!! Voor je het weet, zit je dus IN het explosiegebied en boven de 100% LEL.
Jouw gasdetectietoestel weet niet om welk gas het gaat en zal jou niet zeggen om welk gas het gaat.
Als je gassen detecteert is het van belang om te beseffen dat er mogelijk andere gassen aanwezig kunnen zijn en dat jouw uitlezing nooit exact is!
Ons advies? Van zodra je iets detecteert, kan je beter de ruimte verlaten OF als dat niet kan, extra voorzichtig zijn en bewust worden van het feit dat er wel eens meer aanwezig kan zijn dan jouw gasdetectietoestel weergeeft!
Waarom kalibreren met pentaan (of een ander gas dan methaan)?
Om deze reden, vragen veel van onze klanten om hun gasdetectie toestellen te kalibreren met een “gevoeliger” gas zoals ethyleen, propaan of pentaan. Zeker in een omgeving waar geen methaan aanwezig is maar bijvoorbeeld enkel ethyleen, propaan of pentaan, is dit een goede keuze.
Op deze manier, moet de gebruiker geen rekening houden met een (mogelijk) te lage uitlezing. Het toestel is gevoeliger ingesteld (of gekalibreerd) op het aanwezige doelgas.
Ken jij het gevaar van kalibreren met pentaan?
Heb je naast een specifiek doelgas (propaan, pentaan, waterstof of ethyleen) ook methaan aanwezig, dan is het oppassen geblazen!
Wat gebeurt er nu intern in de katatytische LEL-sensor? Een gas wordt verbrand aan de actieve weerstand (intern in de sensor). De weerstand staat op een temperatuur van ca. 350°C en verbrandt enkel brandbare gassen onder de 350°C. Methaan heeft een hogere ontbrandingstemperatuur dan 350°C. Door aanwezigheid van een katalysator op de actieve weerstand kan methaan toch verbrand worden.
Wist je dat de katalysator in een katalytische LEL-sensor kan vergiftigen? Zo werden gasdetectie toestellen regelmatig ontsmet de laatste jaren (tijdens corona). Alcohol, ontsmettingsmiddel, reinigingsproducten vergiftigen de LEL-sensor.
Maar ook loodverbindingen, hoge concentraties koolwaterstoffen en zwavelverbindingen (vb: H2S) vergiftigen de katalytische LEL-sensor in geen tijd.
Kalibreer je de LEL-sensor met pentaan dan ben je dus NIET zeker dat hij ook nog reageert op methaan! Wil je zeker zijn, dan moet je na kalibratie met pentaan, altijd bumpen of testen met methaan. Enkel dan ben je zeker!
Kalibreren met een ander gas dan methaan mag zeker. Maar ons advies? We doen dit enkel als er GEEN methaan on site aanwezig is of als de klant zelf regelmatig bumpt met methaan.
Lees hier meer over de werking van een katalytische LEL-sensor.
Een correctiefactor instellen?
Heb je een ander gas aanwezig dan methaan dan is dit dé beste oplossing. Kalibreer de katalytische LEL-sensor met methaan maar stel een correctiefactor in op jouw toestel (als het mogelijk is).
Achter de schermen vermenigvuldigt het toestel dan zelf met deze ingestelde factor. Wat je uitleest op het toestel is de omgerekende waarde. Je moet dus zelf niet omrekenen! Op deze manier wordt het toestel toch gevoeliger ingesteld.
Wil je meer weten over correctiefactoren? Lees dan zeker dit artikel.
