X-am 2500
In ons vorig blog hadden we het over de juiste werking van een gepompt gasdetectie toestel. Heb je dit artikel gemist? Lees het dan nu! Klik hier.
In het artikel van deze week lees je een case study over het foute gebruik van de LEL-sensor voor detectie van brandbare gassen. Met (bijna) dodelijke afloop tot gevolg. Maar vooral enkele aandachtspunten om het te vermijden.
De situatie
Een leiding moest hersteld worden door een externe firma. De leiding was inert gemaakt. Omdat er vloeistof doorliep moest een LEL-meting worden uitgevoerd.
BELANGRIJK: Bij een verhoging in temperatuur kan er gas of damp vrijkomen. Dit kan gedetecteerd worden met een LEL sensor voor brandbare gassen.
Bij een inerte leiding, verwacht je dat de zuurstofconcentratie daalt. Normaal is er 20,9 vol% zuurstof aanwezig in de omgevingslucht. De zuurstofconcentratie zal in deze situatie moeten dalen en in alarm gaan bij gebruik van een zuurstofsensor (als het alarm van de sensor op 19,5% ingesteld staat).
Bij de meting was de zuurstofconcentratie gezakt naar 3 vol% O2. De LEL-sensor had een waarde gedetecteerd van — %LEL. Dit werd geïnterpreteerd als 0% LEL (of geen brandbaar gas aanwezig).
De leiding werd vrijgegeven en de werken mochten uitgevoerd worden. Toen de externe contractorfirma begon te slijpen explodeerde de leiding met alle gevolgen van dien…
De gebruikte toestellen
Op de locatie waren 2 verschillende toestellen aanwezig.
De X-am 2500, een compact, diffuus (zonder pomp) en persoonlijk beschermingstoestel uitgerust met een zuurstofsensor en een katalytische LEL- sensor. Er was géén externe pomp aanwezig om met de X-am 2500 te gebruiken. Het toestel kon dus niet gepompt gebruikt worden.
De X-am 7000, een gepompt gasdetectietoestel met externe pompkap, om gas aan te zuigen over een afstand. Het toestel was uitgerust met een zuurstofsensor en een infrarood LEL- sensor.
De meting werd uitgevoerd met de X-am 2500. De persoon die de meting uitvoerde was NIET op de hoogte van het verschil tussen een katalytische LEL-sensor en een infrarood LEL-sensor. Omdat er verschillende materialen moesten meegenomen worden, werd gekozen voor het meest compacte toestel.
X-am 7000
De interpretatie
De branddriehoek bestaat uit brandbaar gas, ontstekingsbron en zuurstof. Ontbreekt één van deze 3 componenten dan is er geen kans op verbranding. Om de kans op verbranding te elimineren wordt een leiding inert gemaakt. De zuurstof wordt verdrongen door de leiding onder stikstof te zetten.
Bij de initiële meting (vóór het slijpen) was er geen probleem. De zuurstofsensor gaf een waarde van 3 vol% O2. Er was te weinig zuurstof aanwezig om een verbranding te veroorzaken. Ook al was er brandbaar gas aanwezig, er was geen ontstekingsbron aanwezig.
Op het moment dat de externe firma met het slijpen begon, kwam er meer zuurstof in de leiding. Het slijpen zorgde voor de externe ontstekingsbron waardoor de explosie of verbranding wel kon doorgaan.
Een katalytische LEL-sensor heeft zuurstof nodig voor een betrouwbaar meetresultaat. Als de O2-concentratie daalt onder de 14vol% zuurstof mag de katalytische LEL-sensor niet meer gebruikt worden. Geeft de LEL sensor een meetwaarde van 0% LEL (of bij de Drager toestellen: –% LEL), dan wil dat niet zeggen dat er GEEN brandbaar gas aanwezig is!
OPGELET: Lees je –%LEL af bij Drager toestellen dan wil dat zeggen dat de katalytische LEL-sensor is uitgeschakeld!
Een infrarood LEL-sensor heeft geen zuurstof nodig voor een betrouwbaar meetresultaat. Als de O2-concentratie daalt onder de 14vol% zuurstof mag de infrarood LEL-sensor gebruikt worden. Geeft de LEL sensor een meetwaarde van 0% LEL , dan is er GEEN brandbaar gas aanwezig is!
OPGELET: Een infrarood LEL-sensor is blind voor waterstof en acetyleen. Enkel koolwaterstoffen worden gedetecteerd door een infrarood LEL-sensor.
Daalt de zuurstofconcentratie naar een extreem lage waarde of weet je vooraf al dat de ruimte inert is? Neem dan NOOIT een katalytische LEL-sensor mee. Voor deze sensor heb je absoluut voldoende zuurstof nodig!
BELANGRIJK?
Weet je niet welke LEL-sensor er in jouw gasdetectie toestel zit? Vraag het dan zeker na vóór je de meting start. Op gasdetectietoestellen wordt zelden het LEL-meetprincipe vermeld. Je leest niet LEL IR: 0 %LEL of LEL KAT: 0 %LEL. Wat je ziet op jouw display is LEL of CH4: 0 %LEL.
Het is dus niet altijd duidelijk over welke LEL-sensor het gaat?!
Zonder een duidelijke training of uitleg weet je niet welke LEL-sensor er in jouw gasdetectie toestel aanwezig is. Je kan dat oplossen door gasdetectietoestellen te labellen. De sticker vermeldt wat er in jouw toestel zit. Ook kan een snelstartkaart of meetfiche helpen om de belangrijkste aandachtspunten van het toestel toe te lichten.
Meer weten over het opmaken van meetfiches? Lees dan ook zeker dit artikel!
