Kruisgevoeligheden van A tot Z: voor- of nadeel?

Wil je Koolstofmonoxide (CO), Waterstofsulfide (H2S), Ammoniak (NH3), Zwaveldioxide (SO2) of een ander toxisch gas detecteren dan heb je een ´specifieke´ Elektrochemische sensor nodig. Maar is deze sensor nu echt zo specifiek?! Het antwoord is spijtig genoeg: “Nee, absoluut niet!” 

Een Elektrochemische sensor voor detectie van CO zal CO detecteren. Maar hij kan ook reageren op tal van andere gassen. Dit is een kruisgevoeligheid. In dit artikel bespreken we kruisgevoeligheden van Elektrochemische sensoren van A tot Z. Bekijk ook zeker de video onderaan!

Valse alarmen bestaan niet!

Enkele maanden geleden gaven we een training aan een groep operatoren. Hun CO sensoren waren uitgezet omdat ze continu ´valse´ alarmen gaven. Hun sensoren reageerden te pas en te onpas maar er kon geen Koolstofmonoxide aanwezig zijn volgens de meerderheid van de deelnemers.

Toen ik vroeg of er Waterstof (H2) aanwezig kon zijn, wist iemand me te vertelde dat de buren af en toe een ´klein´ waterstoflek hadden. Dan kan je je de vraag stellen of sensoren uitzetten wel zo slim is?

Gas stopt niet omdat er een draad tussen staat. Toch wel iets om over na te denken, vinden wij… Een sensor uitzetten is geen oplossing, ook al is het gas niet ´van jou´. Door een praktische gasdetectietraining kan je het veiligheidsbewustzijn verhogen.

De juiste interpretatie van tabellen met kruisgevoeligheden

Iedereen gebruikt andere sensoren en er zijn verschillende fabrikanten op de markt. Wil je juist interpreteren dan moet je dus EERST de juiste tabel hebben. En daar gaat het vaak mis. Tijdens onze trainingen zien we tabel van fabrikant A bij een toestel van fabrikant B liggen. Drager, RAE, Honeywell/BW, MSA, Gaztox, Ionscience, Industrial Scientific, …

Verschillende fabrikanten dus verschillende tabellen! Een fabrikant kan verschillende types van een zelfde sensor hebben. Zo kan een fabrikant zomaar 5 verschillende CO sensoren hebben. Neem dus geen willekeurige tabel maar neem de juiste tabel voor jouw sensor.

Hierbij enkele voorbeelden van kruisgevoeligheidstabellen:

• RAE: Technical Note 114: een overzicht van de kruisgevoeligheden van de RAE sensoren
• Drager: CO sensor in XAM 7000
• Drager: H2S sensor in XAM 7000
• BW/Honeywell: Microcel CO en H2S

Staat jouw sensor hier niet tussen of weet je niet welke sensor je hebt? Stuur dan een mail naar ine@safetydetection.be en wij sturen de juiste tabel.

In de video onderaan dit artikel leggen we de tabellen van Drager verder uit. Neem de juiste tabel erbij om de video te volgen.

In de tabel van een CO sensor van Drager zie je dat de sensor ook kan reageren op Aceton, HCl, HCN, Ethanol, Etheen, Ethine, Ethylacetaat, Formaldehyde, Methanol, Fosfine, SO2, H2S, NO en Waterstof. Een CO sensor kan dus veel meer detecteren dan alleen Koolstofmonoxide!

Voorbeeld: Bij aanwezigheid van 0,1 Vol% (= 1000 PPM) Waterstof kan een CO sensor een reactie geven van ongeveer 90 ppm.

Een H2S sensor van Drager kan reageren op Aceton, Chloor, Ethanol, Ethaanthiol, Etheen, Ethine, CO, Methanol, Fosfine, SO2, NO, Waterstof en Xyleen.

Voorbeeld: Bij aanwezigheid van 20 PPM SO2 kan een H2S sensor een reactie geven van ongeveer 4 ppm.

We kunnen er niet genoeg op hameren maar neem altijd de juiste tabel voor jouw sensor. De tabellen in bijlage zijn maar enkele voorbeelden! Deze tabellen zijn indicatief. Er werden een aantal toestellen met nieuwe sensoren op laboschaal getest. Daar werd een gemiddelde van genomen. Zet je twee sensoren van eenzelfde fabrikant naast mekaar dan zullen ze op een bepaalde concentratie ´kruisgevoelig´ gas zelden eenzelfde uitlezing geven.

De resultaten zijn zelden lineair. Het is niet omdat een CO sensor 90 ppm geeft bij een concentratie van 1000 ppm Waterstof dat hij exact 45 ppm geeft op 500 ppm Waterstof of 900 ppm bij 10.000 ppm Waterstof.

Er werden een beperkt aantal gassen getest en deze staan in de tabel! Heb je andere gassen on site en staan deze niet in de tabel van de fabrikant dan wil dat niet zeggen dat er geen kruisgevoeligheid mogelijk is op jouw gassen. Het werd enkel NIET getest. De praktijk is altijd leidend! Reageert jouw sensor op een gas waarvan jij zeker weet dat het aanwezig is, dan is er dus een kruisgevoeligheid.

Een gouden tip!

Tabellen van buiten studeren is onbegonnen werk. Ons advies? Reageert jouw sensor dan weet je 100% zeker dat er iets aanwezig is. Een Elektrochemische sensor is niet specifiek. Het gaat hier over gasdetectie en GEEN gasanalyse. Wil jij zeker weten over welk gas het gaat? Neem dan een staalnamezak en laat het verder analyseren in een labo.

Als een sensor reageert is er dus iets aanwezig. Voor elke training maken wij een lijst van mogelijk aanwezige gassen. Met behulp van de tabel van de juiste fabrikant maak je een lijst om interpretatie in de toekomst te vereenvoudigen. Je moet niet heel de tabel meenemen want je weet welke gassen er voor jou on site van belang zijn!